Γράφει η Γεωργία Τρισμπιώτη
Σήμερα γράφεται μια καινούρια σελίδα στην ιστορία της Γαλλίας.
…Και αυτό, όχι μόνο επειδή σε λίγες ώρες θα γνωρίζουμε ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα -πιθανότητα ο Emmanuel Macron- αλλά γιατί αυτή η προεκλογική καμπάνια έχει τραυματίσει ανεπανόρθωτα τα παραδοσιακά κυρίαρχα πολιτικά κόμματα της χώρας.
Πάντα, μέσα από τις εμπειρίες του πολιτικού σκηνικού της Γαλλίας αντλούνται διδάγματα και μαθήματα για τον υπόλοιπο κόσμο.
Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των εκλογών αποκάλυψαν ότι οι πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες της παγκοσμιοποίησης – με μια οικονομία που χαρακτηρίζεται από την ταχεία ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού τομέα σε βάρος της πραγματικής οικονομίας και ο παραγκωνισμός εκείνων που συνδέονται με την παραγωγή και την βιομηχανία μεταποίησης αγροτικών προϊόντων – έκριναν το αποτέλεσμα. Η παγκοσμιοποίηση ώθησε μεγάλες γαλλικές βιομηχανίες να προχωρήσουν στην μετεγκατάσταση εργοστασίων τους σε άλλες χώρες με πολύ χαμηλότερους μισθούς. Το αποτέλεσμα ήταν ένα μεγάλο μέρος του γαλλικού πληθυσμού που ζούσε από τον τομέα της μεταποίησης να μένει με «άδεια χέρια» και ουσιαστικά χωρίς μέλλον.
Το δίλημα «ανοιγόμαστε προς τα έξω ή όχι» διαφαίνεται περίφημα μέσα από το ντιμπέιτ μεταξύ Macron και Le Pen σχετικά με ένα εργοστάσιο 200 εργαζομένων στην Αμιένη που σκοπεύει να μετεγκατασθεί στην Πολωνία προκειμένου να μειώσει τα κόστη του. Πρόκειται για τους τομείς εκείνους της οικονομίας που μέχρι χθες εκπροσωπούνταν στα οργανωμένα συνδικάτα και που αποτελούσαν τη βάση των κομμάτων της αριστεράς της οποίας το μέλλον είναι σήμερα αμφίβολο.
Την μεγαλύτερη πολιτική κρίση της ιστορίας τους ζουν τόσο το ιστορικό Σοσιαλιστικό Κόμμα όσο και το Δεξιό Κόμμα των Ρεπουμπλικανών του Φιγιόν. Αυτές και μόνο αυτές οι δυο παραδοσιακές δυνάμεις της Γαλλίας είχαν κατορθώσει να διεκδικούν και να κατέχουν την εξουσία καθ’ όλη τη διάρκεια της Πέμπτης Δημοκρατίας, από το 1958. Κατάφεραν μάλιστα να δημιουργήσουν μια οικουμενική κυβέρνηση υπό Προεδρία Μιτεράν με Πρωθυπουργό τον Σιράκ. Άξιον απορίας το πως αυτές οι δυο δυνάμεις αποκλείστηκαν από το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών! Τώρα το μόνο που απομένει σε κάποιους είναι να συνασπιστούν για να αντιμετωπίσουν το εθνικιστικό εξτρεμισμό της Marine Le Pen, και να ψηφίσουν τον Emmanuel Macron.
Και ποιά είναι αυτή η πολιτικός με την αστραπιαία άνοδο; Ποιος είναι ο κεντρικός άξονας της σκέψης της; Κανείς δεν μπορεί να το ορίσει με σιγουριά. Κάποιοι λένε ότι πρόκειται για μια πολιτικό που προσπαθεί να εισάγει την πραγματικότητα και το ρεαλισμό στο λόγο της και έτσι κερδίζει όλους τους πολίτες που οι όμορφες λέξεις και ιδέες δεν τους αγγίζουν πια, γιατί πολύ απλά δεν αντιπροσωπεύουν την καθημερινότητά τους.
Η πιθανή εκλογή του Macron σήμερα θα είναι μια μεγάλη ανάσα ανακούφισης, αλλά το «Ουφ Σωθήκαμε» δεν αρκεί για να κυβερνήσει. Η επόμενη μέρα θα είναι δύσκολη, γιατί οι κοινωνικές δυνάμεις του χθες έχουν παύσει να είναι οι κοινωνικές δυνάμεις του αύριο. Και το σημαντικότερο; Πόση αλληλεγγύη θα μπορέσει να επιβάλλει το κράτος ώστε να μπορέσει να ικανοποιήσει όλους εκείνους που πλήττονται από την παγκοσμιοποίηση;
Αξίζει να παρατηρήσουμε τα κοινά στοιχεία στο λόγο της ακροδεξιάς και της ακροαριστεράς.
Η ακροαριστερά επέκρινε σφοδρά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η Marin Le Pen αμφισβήτησε δριμύτατα την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ. Ο Jean-Luc Mélenchon, υποσχέθηκε μεγαλύτερη προστασία και δήλωσε έτοιμος να απομακρυνθεί από μια Ευρώπη αποξενωμένη από τους πολίτες της. Τα επιχειρήματά τους βρήκαν εύφορο έδαφος λόγω της ευρωπαϊκής κρίσης, της ανεργίας των νέων και της μαζικής μετανάστευσης. Αυτά όμως τα ίδια επιχειρήματα δείχνουν την επείγουσα ανάγκη που πρέπει να αντιμετωπίσει ο νέος Πρόεδρος της Γαλλίας: δημιουργία νέων δημόσιων πολιτικών!
Αυτό που έρχεται είναι μια διαδικασία αλλαγής και προσαρμογής μακροχρόνιας και πολύπλοκης. Οι μεσαίες τάξεις βλέπουν ότι τα παιδιά τους δεν θα έχουν μια καλύτερη επαγγελματική σταδιοδρομία από ότι είχαν οι γονείς τους. Μέχρι χθες πίστευαν ότι τα παιδιά και τα εγγόνια τους θα ζούσαν σε ένα καλύτερο κόσμο. Αλλά συμβαίνει το αντίθετο. Αυτό συνέβη στις ΗΠΑ αλλά και στις προηγμένες χώρες της Ευρώπης. Αυτό είναι άλλωστε και το πραγματικό δίλημμα. Πώς θα είναι η ζωή σε ένα όλο και περισσότερο παγκοσμιοποιημένο κόσμο; Και πώς οι κοινωνίες θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αυτές τις αναπόφευκτες αλλαγές που θα τις οδηγήσουν σε νέες μορφές αξιολόγησης ώστε να διαπιστωθεί αν ζούμε τελικά σε έναν καλύτερο κόσμο;
Οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές γνωρίζουν καλά πλέον ότι έφτασε ο καιρός για μια περίοδο βαθιάς περισυλλογής, όπου οι απαντήσεις του 20ου αιώνα, που συνδέονται με την επιδίωξη της κοινωνικής δικαιοσύνης, της πλουραλιστικής δημοκρατίας και της προώθησης της κοινωνικής συνοχής δεν επαρκούν πλέον.
