Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Νοτιοδυτικά του Αρδηττού και στην ευρύτερη περιοχή του Παναθηναϊκού Σταδίου, εκτείνεται η περιοχή του Μέτς. Είναι ιστορικά συνυφασμένη με τις μνήμες του γαλλοπροσικού πολέμου το 1870 στον οποίο συμμετείχαν και έλληνες εθελοντές.
Το Μέτς κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν ακατοίκητο και αραιοκατοικημένο μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1880. Την περιοχή πρωτοκατοίκησαν νησιώτες Κυκλαδίτες απο την Τζιά, οπότε και ξεκίνησε η οικιστική της ανασυγκρότηση. Οι πρώτες κατοικίες συνίστατο σε μικρά αλλά πανέμορφα νεοκλασικά κτίρια.
Στα όρια της συνοικίας ακόμη διήρχετο ο ποταμός Ιλισσός. Η συνοικία όφειλε την ονομασία της σε μια μπιραρία της εποχής του εργοστασιάρχη ζυθοποιού Καρόλου Φίξ, η οποία ήταν κτισμένη ανισοεπίπεδα στην πλαγιά του Αρδηττού το 1883. Η μπιραρία ονομαζόταν «Μέτς» και πρόσφερε μπίρα η οποία παρήγετο στο εργοστάσιο του Φίξ. Η μπιραρία με την σειρά της είχε ονοματοδοτηθεί Μέτς όπως προαναφέραμε, απο την ομώνυμη γαλλική πόλη Μέτς, στην οποία είχε διεξαχθεί η ιστορική μάχη του γαλλοπρωσικού πολέμου.
Η συνοικία μέχρι και το πέρας του 19-ου αιώνα γνώρισε μεγάλη ακμή και αποτέλεσε καταφύγιο της ακμάζουσας κοινωνικοοικονομι-κής τάξης των Αθηνών. Απο τις αρχές του 20-ου αιώνα όμως απώλεσε το κύρος της και μεταλλάχθηκε σε καταφύγιο παράνομων ερωτικών ζευγαριών. Την περίοδο αυτή εξάλλου η συνοικία πήρε και το παρανόμι «Παντρεμενάδικα» απο τις πρόχεριες ξύλινες παράγκες που είχαν κατασκευαστεί για να συνευρίσκονται τα παράνομα ερωτικά ζευγάρια.
Κατά μια άλλη εκδοχή το παρανόμι «Παντρεμενάδικα» απεδόθη στην συνοικία απο έναν πολύκροτο γάμο δυο υπερήλικων που συγκίνησε τους Αθηναίους. Ήταν ο γάμος ενός 80-χρονου γαμπρού και μιας 70-χρονης νύφης στα τέλη του 19-ου αιώνα. Με απόφαση όμως του Δημοτικού Συμβουλίου η περιοχή του «Μέτς-παντρεμενάδικα» μετονομάστηκε σε «Μέτς-Αρδηττός».
Με την έλευση του 20-ου αιώνα το Μέτς ξαναγνώρισε την κοινωνική του ακμή και αποτέλεσε πόλο έλξης σαν συνοικία απο επώνυμους αθηναίους. Παράλληλα το επέλεξαν σαν τόπο κατοικίας τους αλλά και επαγγελματικής τους απασχόλησης, διανοούμενοι και καλλιτέχνες, πολλοί απο τους οποίους μάλιστα εγκατέστησαν στο Μέτς το εργαστήριό τους.
Τους ενέπνεε ο άνεμος ελευθερίας απο τον λόφο, αλλά και ο γραφικός χαρακτήρας απο τα ταβερνάκια και τα καφενεία του Μέτς, που θύμιζαν την γαλλική Μονμάρτη, όπως χαρακτηριστικά ελέγετο. Την περίοδο του Μεσοπολέμου στο Μέτς ανηγέρθησαν πολυκατοικίες, αλλά και οικίες μοντερνιστικής αισθητικής. Σπουδαίας πολιτισμικής αξίας καλλιτεχνικά εργαστήρια, ευρίσκονται στην περιοχή του Μέτς.
Επι της οδού Λεωφόρου Αρδηττού 16 υφίσαται η κατοικία-εργαστήριο του Θανάση Απάρτη (1899-1972) απο τα χρόνια της κατοχής. Και επι της ιδίας οδού στον αριθμό 34 βρίσκεται το εργαστήρι του Α. Τάσσου (1914-1985) και της συζύγου του Λουκίας Μαγγιώρου (1914) ζωγράφου και χαράκτριας. Απο το 1953 είχαν κατοικήσει τον χώρο διατηρώντας συνάμα και το εργαστήριό τους. Τώρα στο οίκημα υφίσταται η έδρα της Εαιρείας Εικαστικών Τεχνών «Α. Τάσσος»,η οποία ιδρύθηκε το 1986.
Ακόμη στην τομή των οδών Μάρκου Μουσούρου και Κοσμά Μπαλάνου, υπάρχει η οικία του γλύπτη Μέμου Μακρή (1913-1993) και της συζύγου του χαράκτριας και ψηφιδογράφου Ζιζής Μακρή. Απο τους πολλούς επώνυμους καλλιτέ-χνες που έζησαν και δημιούργησαν καλλιτεχνικά στο Μέτς ο ιστορικός τέχνης Άγγελος Προκοπίου (1909-1967), αλλά και ο γλύπτης Χρήστος Καπράλος (1909-1993). Επι των οδών Αναπαύσεως και Τιμολέντος 2 σε οικία εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής, ευρίσκεται το Μουσείο γλυπτών και Ομοιωμάτων της Λουκίας Γεωργαντή, το οποίο δημιούργησε το 1992 η ζωγράφος και γλύπτρια Λουκία Γεωργαντή-Οικονομοπούλου (1919-2001).
Αν και ακολούθησε σε σημαντικό βαθμό την οικιστική υποβάθμιση της υπόλοιπης Αθήνας, το Μέτς με το ωραίο του αισθητικό χρώμα και την εξαίσια θέα που προσφέρε,ι παραμένει μια πολύ όμορφη και ενδιαφέρουσα συνοικία. Για τούτο άλλωστε και ο περίφημος αρχιτέκτονας Λε Κορμπυζιέ αποκάλεσε το Μέτς «μπαλκόνι της Αθήνας» !!! Το παρόν κείμενο είναι απόσπασμα από το Βιβλίο μου «ΑΘΗΝΑ, ζαφειρόπετρα….», που πραγματεύεται την κοινωνική, πολιτισμική και αυτοδιοικητική ταυτότητα της Αθήνας μας.
Ο κ. Πάνος Ν. Αβραμόπουλος είναι συγγραφέας και Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων.
