Πρόκειται για ένα μεγάλο σύμπλεγμα μνημείων, που συνολικά πήρε την ονομασία «Μνημείο της Δουλειάς» και ήταν αφιερωμένο στον ανώνυμο Μικρασιάτη εργάτη, που με τον προσωπικό του μόχθο δημιουργεί τον πολιτισμό.
Το σύμπλεγμα αποτελούσαν τρεις γλυπτές μπρούτζινες μορφές εργατών, του χτίστη, του σιδερά και του μαραγκού σε ώρα εργασίας καθώς και τέσσερις ανάγλυφες εντοιχισμένες επίσης μπρούτζινες παραστάσεις, οι οποίες απεικόνιζαν σε τέσσερα στάδια όλη την περιπετειώδη πορεία των προσφύγων από τη βίαιη εκδίωξη τους από τις πατρογονικές τους εστίες μέχρι και την εγκατάστασή τους στη Μητέρα Πατρίδα.
Η ονομασία της πρώτης παράστασης ήταν η «Ευδαιμονία». Η δεύτερη είχε το όνομα η «Καταστροφή», η τρίτη το όνομα η «Προσφυγιά» και η τέταρτη το όνομα «Αποκατάσταση». Το όλο σύμπλεγμα συμπλήρωναν οι ανάλογες σκαλωσιές, η τοιχοδομή, χάλκινες φρίζες και πυλώνες.
Το σύμπλεγμα φιλοτεχνήθηκε το 1956 και ήταν έργο του γλύπτη Κώστα Κλουβάτου. Χρηματοδοτήθηκε από το Σμυρνιό επιχειρηματία Μιχάλη Λάσκαρη, πρόεδρο των ΑΧΕΠΑ (Ελληνοαμερικανική Οργάνωση στις ΗΠΑ). Διάλεξε το Δήμο μας γιατί οι γονείς του μετά τη Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν στο Βύρωνα.
Πηγή: Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα
