Του Θοδωρή Λαπαναΐτη
Ζοφερή και αποπνικτική αναδύεται η ατμόσφαιρα στο πεδίο της διαπραγμάτευσης, το Μαξίμου εκπέμπει συνεχώς αντιφατικά μηνύματα, το κυβερνητικό στρατόπεδο εμφανίζει σημάδια απελπισίας μπροστά στην προσπάθεια να τετραγωνίσει τον κύκλο και να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα από τη στιγμή που αποκλείει τη ρήξη, ενώ όλοι δείχνουν να προετοιμάζονται για ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις που θα συνοδεύσουν το δυσβάσταχτο πακέτο μιας οικονομικής συμφωνίας που συμπυκνώνονται στο δίλημμα «διεύρυνση» της σημερινής κυβέρνησης με μνημονιακές δυνάμεις στην κατεύθυνση μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας ή ανατροπή της.
Το στρατηγικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται η κυβέρνηση αποτυπώνεται στο μήνυμα του πρωθυπουργού μετά και το χτεσινοβραδινό κυβερνητικό συμβούλιο προς την ομάδα διαπραγμάτευσης να επιταχύνει τις διαδικασίες για την επίτευξη συμφωνίας μέσα στο Μάη, αλλά εντός των κόκκινων γραμμών, πράγμα που με τα σημερινά δεδομένα είναι ανέφικτο αν παραμένει στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια η γραμμή του λεγόμενου «έντιμου συμβιβασμού».
Στην πραγματικότητα τα πεδία απόκλισης που παραμένουν αγεφύρωτα για εργασιακό και ασφαλιστικό τροφοδοτούνται από το συνολικό πακέτο των στόχων που ζητούν οι δανειστές να περιλαμβάνει η υπό διαπραγμάτευση συμφωνία. Επί της ουσίας είναι σε εκκρεμότητα η σύγκλιση πάνω στους δημοσιονομικούς στόχους. Σύμφωνα με πληροφορίες ζητείται από την κυβέρνηση να ακολουθήσει μια πολιτική που θα έχει στόχο για το 2015 πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2% και αυτό σημαίνει μέτρα άγριας λιτότητας, καθώς με τα σημερινά δεδομένα θα πρέπει να πάρει μέτρα ύψους περίπου 4% του ΑΕΠ καθώς το πρωτογενές έλλειμμα εκτιμάται ότι αν δεν παρθούν νέα μέτρα θα είναι της τάξης του 1,5 με 2%.
Ουσιαστικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχουν πέσει μέτρα ύψους 7-8 δις ευρώ για φέτος και συνολικά 15-16 δις για τη διετία 2015-2016. Σ’ αυτή την περίπτωση θα πρόκειται για ένα πιο σκληρό μνημόνιο λιτότητας χωρίς προηγούμενο αν αναλογιστεί κανείς ότι το δεύτερο μνημόνιο του 2012 προέβλεπε μέτρα 11 δις ευρώ τη διετία 2012-2013. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο εξηγούνται οι συζητήσεις που έχουν ανοίξει για διατήρηση των παλιών φόρων σε άμεση και έμμεση φορολογία και η ανίχνευση των πεδίων για την επιβολή νέων φόρων ή αύξησης παλιότερων φόρων. Εκεί βρίσκεται η εξήγηση για τη διολίσθηση της κυβέρνησης στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων που πλέον έχει εγκαταλείψει την αρχική της θέση και έχει μπει στη συζήτηση για την εισπρακτική τους απόδοση προκειμένου να αποφύγει φορολογικά μέτρα. Κατά ορισμένες πληροφορίες έχει κλείσει στο συγκεκριμένο πεδίο και η περαιτέρω πώληση του ΟΛΠ ενώ χτες συνάντηση για το θέμα είχαν ο δήμαρχος Πειραιά με τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά.
Παρά τις επίσημες διακηρύξεις της κυβέρνησης ότι «δεν μετατοπίζεται από τις κόκκινες γραμμές» όταν ζητάει επιτάχυνση των διαδικασιών για την επίτευξη συμφωνίας, κυβερνητικό στέλεχος πολύ κοντά στον πρωθυπουργό παραδέχεται εμμέσως τη δυσχερή θέση της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις, μιλώντας για «δημοσιονομική πίεση» που υφίσταται από τους δανειστές.
Αυτό που μένει ως ερώτημα είναι μέχρι που μπορεί να το πάει η κυβέρνηση και το αναπάντητο αυτό ερώτημα έχει προκαλέσει το άνοιγμα του ασκού του Αιόλου στο εσωτερικό της κυβέρνησης και ειδικότερα του ΣΥΡΙΖΑ, όπου οι αλληλοσυγκρουόμενες εκτιμήσεις και τοποθετήσεις των στελεχών του δίνουν την εικόνα ενός κόμματος ξεκούρδιστης κιθάρας. Η χθεσινή μέρα βρίθει από τέτοιες τοποθετήσεις βουλευτών και υπουργών όπου άλλοι ζητούν να κλείσει όπως όπως μια συμφωνία για να κυβερνηθεί η χώρα (Πανούσης), άλλοι εκτιμούν ότι δεν υπάρχει πιθανότητα συμφωνίας και η κυβέρνηση θα πρέπει να πορευτεί μόνη της (Αριστερή Πλατφόρμα), άλλοι προαναγγέλλουν ότι δεν θα πρέπει να φτάσει στη βουλή καμία συμφωνία και πολύ περισσότερο δεν πρέπει να ψηφιστεί χαρακτηρίζοντας επονείδιστη τη συμφωνίας της 20ης Φλεβάρη (Μητρόπουλος), άλλοι επαναφέρουν το δημοψήφισμα (Κατρούγκαλος) που φαίνεται να έχει εγκαταλείψει για την ώρα η κυβέρνηση, άλλοι της πιο μετριοπαθούς γραμμής αναιρούν τις προεκλογικές διακηρύξεις του ΣΥΡΙΖΑ για την κατάργηση του μνημονίου (Μπαλάφας) και τέλος από ορισμένα στελέχη θεωρείται ως μονόδρομος η αναπροσαρμογή της γραμμής του ΣΥΡΙΖΑ στην κατεύθυνση της ρήξης και η προσφυγή σε νέες εκλογές (Νταβανέλλος-ΔΕΑ).
Στο πλαίσιο αυτό μάλλον με αμηχανία κοιτούν αυτές τις εξελίξεις στο μέγαρο Μαξίμου που επιχειρούν να κρατήσουν την κομματική συνοχή και την ενιαία στάση υποστήριξης στους κυβερνητικούς χειρισμούς μέσω της αντιπαράθεσης με κύκλους του εξωτερικού με το επιχείρημα ότι δεν είναι μειοψηφικές οι δυνάμεις στην Ευρώπη που αντιστρατεύονται τα σχέδια διάσπασης της ΕΕ. Σ’ αυτή την κατεύθυνση κινείται non paper της κυβέρνησης που φωτογραφίζοντας δημοσιεύματα του ξένου τύπου και την πλευρά Σόιμπλε κάνει λόγο για «σχέδιο κάποιων να διαιρέσουν την Ευρώπη».
Την ίδια στιγμή το μέγαρο Μαξίμου προσπαθήσει να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα κάποιων στο ΣΥΡΙΖΑ για εναλλακτικές λύσεις ανιχνεύοντας τις δυνατότητες ένταξης της Ελλάδας στη νέα αναπτυξιακή τράπεζα των BRICS, καθήκον που η κυβέρνηση ανέθεσε στον πρώην εκπρόσωπο της Ελλάδας στο ΔΝΤ, Παναγιώτη Ρουμελιώτη.
