Του Θοδωρή Λαπαναΐτη
Όλο το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, που αξιώνουν την υπογραφή μιας συμφωνίας που δεν μπορούσε να αντέξει πολιτικά ούτε η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, έχει εισχωρήσει στο εσωτερικό της σημερινής κυβέρνησης
Το καινούργιο στοιχείο είναι ότι πλέον έχει αρχίσει να παγιώνεται σε πολύ μεγάλη μερίδα στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ ότι η οποιαδήποτε συμφωνία με τους εταίρους θα σημάνει τον οριστικό ενταφιασμό του προεκλογικού προγράμματος και των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης. Το γεγονός αυτό προμηνύεται καταιγιστικές πολιτικές εξελίξεις.
Η θρυαλλίδα για να εκδηλωθεί το καζάνι που σιγοβράζει στο ΣΥΡΙΖΑ εδώ και καιρό ήταν η κοινή συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας και του Προεδρείου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ την προηγούμενη Πέμπτη. Η απάντηση στο ερώτημα «συμφωνία ή ρήξη» κυριολεκτικά διχάζει το ΣΥΡΙΖΑ σε δύο κομμάτια και θέτει ενώπιον σοβαρών πολιτικών διλημμάτων τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος έχει αποφασίσει να προχωρήσει σε συμφωνία κάνοντας μεν υποχωρήσεις, αλλά προσπαθώντας να κρατήσει μέχρι τέλους κάποιες από τις κόκκινες γραμμές όπως αυτές για μισθούς και συντάξεις.
Η κριτική προς τους χειρισμούς του μεγάρου Μαξίμου και της ηγετικής ομάδας της κυβέρνησης που θέτει σε δοκιμασία τη συνοχή του ΣΥΡΙΖΑ αγκαλιάζει μια ευρεία γκάμα στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, πολλών τάσεων και αποχρώσεων που αγγίζει μερίδα της πάλαι ποτέ προεδρικής πλειοψηφίας που συσπειρωνόταν γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα. Για πρώτη φορά δημιουργείται με τέτοια ένταση ένα τέτοιο σοβαρό εσωκομματικό ρήγμα ανάμεσα στην κυβέρνηση και το κόμμα, αν και αυτό το ρήγμα διατρέχει οριζόντια τόσο την κυβέρνηση όσο και τα κυβερνώντα κόμματα ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ.
Το επόμενο διάστημα θα δοκιμαστούν οι πολιτικές αντοχές όλων καθώς και το μέχρι που είναι διατεθειμένη να το τραβήξει η κάθε πλευρά. Προς το παρόν κοινή συνισταμένη των εσωκομματικών αντιδράσεων του ΣΥΡΙΖΑ κατά της διαφαινόμενης συμφωνίας της κυβέρνησης είναι η ανάγκη τήρησης του προεκλογικού προγράμματος και σ’ αυτό το επίπεδο προσπαθεί να ισορροπήσει το μέγαρο Μαξίμου.
Σ’ αυτό το πλαίσιο διασταυρώνονται οι αντιτιθέμενες απόψεις που κωδικοποιούνται σε δύο στρατηγικές. Η μία καλεί σε προετοιμασία της ρήξης και εκεί εντάσσει τυχόν προσφυγή σε κάλπες για την επαναβεβαίωση της λαϊκής ετυμηγορίας. Δεν είναι τυχαίες άλλωστε οι προ ημερών προειδοποιητικές βολές Λαφαζάνη ακόμα και για παράδοση της κυβερνητικής σκυτάλης αν πρόκειται να διαπράξει «ατιμία» η Αριστερά σε βάρος του λαού και της χώρας. Επίσης σ’ αυτή την κατηγορία εντάσσονται και οι φωνές για προσφυγή σε κάλπες πριν από οποιαδήποτε συμφωνία.
Από την κυβέρνηση φαίνεται να έχει εγκαταλειφθεί προς ώρας το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος μετά και τις παρεμβάσεις των Ευρωπαίων που το χαιρέτισαν! Όλα δείχνουν ότι πλέον ο πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του εξετάζουν το ενδεχόμενο της επαναβεβαίωσης μέσω της κοινοβουλευτικής διαδικασίας για ψήφο εμπιστοσύνης.
Ως προς αυτό συγκλίνουν οι πρώτες αντιδράσεις από την πλευρά των υπουργών, βουλευτών και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που συσπειρώνονται γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα . Το μέγαρο Μαξίμου έχει εύσχημα αποδοκιμάσει τις φωνές των διαφωνούντων και έχει προαναγγείλει «πολιτικές πρωτοβουλίες εντός της βουλής».
Ήδη οι αρχικές αντιδράσεις στις φωνές διαμαρτυρίας για την πορεία των διαπραγματεύσεων προετοιμάζουν για ένα τέτοιο ενδεχόμενο καθώς τόσο ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης σχολίασε ότι υπάρχει «συνολική ευθύνη» για την κυβέρνηση και το ΣΥΡΙΖΑ ενώ και ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού και υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς κάνει λόγο για «ιστορική ευθύνη» του ΣΥΡΙΖΑ κριτικάροντας τις κριτικές που δέχεται η κυβέρνηση ως «κυνήγι των εντυπώσεων».
Με βάση το ρεπορτάζ όλα συγκλίνουν στην άποψη ότι ύστατο επιχείρημα καταφυγής του πρωθυπουργού εφόσον επιτευχθεί η επώδυνη όπως όλα δείχνουν συμφωνία θα είναι να θέσει στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και στα κομματικά όργανα, το δίλημμα, το οποίο περίπου θα συνοψιστεί ως εξής: «έγκριση μιας μη επιθυμητής συμφωνίας, ή παραδίδουμε τη διακυβέρνηση ξανά στο μνημονιακό καθεστώς».
Γρίφος σ’ όλο αυτό το κομματικό σκηνικό έτσι όπως διαμορφώνεται είναι η στάση του Γιάνη Βαρουφάκη, καθώς ο υπουργός Οικονομικών περίπου χαρακτήρισε ως δύναμη της κυβέρνησης τις εσωκομματικές αντιδράσεις, ταυτόχρονα προχώρησε και σε δηλώσεις που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως αμφιλεγόμενες, καθώς ανέφερε ότι θα προτιμούσε η Ελλάδα να μην είχε ενταχθεί στην ΟΝΕ και το ευρώ – αν και είπε πως μια έξοδος τώρα θα ήταν καταστροφική– και παράλληλα σημείωσε ότι δεν θα υπογράψει καμία συμφωνία που θα είναι εκτός των προγραμματικών στόχων της κυβέρνησης.
