Ερωτηματικά γεννά το γεγονός πως το βράδυ της Τετάρτης οι επιστήμονες δήλωσαν πως έχουν χάσει την επαφή με το ρομπότ και πως «έχει αναπηδήσει μακριά από την περιοχή της προσεδάφισης», μια δήλωση διάχυτη από απαισιοδοξία για το μέλλον της αποστολής, αφού ο Stephan Ulamec, επικεφαλής της αποστολής σχετικά με την προσγείωση, εξομολογήθηκε πως «δεν ξέρουμε καν πού είναι».
Ώρες αγωνίας, μετά την ιστορική στιγμή της προσεδάφισης του ευρωπαϊκού ρομπότ Philae (Φίλαε) της αποστολής «Ροζέτα» της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) στον κομήτη 69P.
Από το πρωί της Τετάρτης ο Άντρακα Ακομάτζο, μηχανικός πτήσης της αποστολής είχε προειδοποιήσει: «Πρέπει να προβλέψουμε το σημείο του αποχωρισμού με ακρίβεια μερικών δεκάδων μέτρων, αλλιώς θα προσεδαφιστούμε σε διαφορετική περιοχή του κομήτη ή δεν θα προσεδαφιστούμε καν». Οι φόβοι του μάλλον επιβεβαιώθηκαν. Το αδύναμο βαρυτικό πεδίο πολύ πιθανό να μην επιτρέψει στο όχημα να παραμείνει στο έδαφος,
Οι πρώτες αμφιβολίες για την επιτυχία της προσεδάφισης ήρθαν δύο ώρες μετά την προσέγγιση του Philae στον κόμητη, όταν παρόλο που τα «πόδια» του ακούμπησαν στον κομήτη, τα δύο άγκιστρα του ρομπότ δεν κατάφεραν να απελευθερωθούν, με αποτέλεσμα να μην επιτευχθεί η αγκίστρωση στο έδαφος του κομήτη. Επικράτησε με αποτέλεσμα οι επιστήμονες του Κέντρου Ελέγχου της ESA να προσπαθούν να επιλύσουν το πρόβλημα, ώστε να διασφαλιστεί ότι το ρομπότ μπορεί να ξεκινήσει να στέλνει τα πρώτα στοιχεία στη Γη.
Μάλιστα ο ειδικός επιστήμονας Stephan Ulamec, είπε πως: «Μάλλον δεν προσεδαφιστήκαμε μία φορά, αλλά… δύο!.. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ο Philae άγγιξε το έδαφος του κομήτη, προσγειώθηκε, γι’ αυτό και όλοι ξεσπάσαμε σε επευφημίες. Λάβαμε σαφές μηνύματα εκείνη τη στιγμή καθώς και δεδομένα από την προσεδάφιση. Και αυτό είναι ένα καλό νέο». Όμως, στη συνέχεια, ο Stephan Ulamec μετέφερε τα άσχημα νέα. Είπε πως τα δεδομένα που έλαβαν από το ρομπότ έδειχναν μια πιθανή μετατόπιση του Philae, καθώς και ο κομήτης ίσως να μετακινήθηκε. Αυτό από τον ίδιο ενδεχομένως να ερμηνεύεται και ως μια πιθανή «δεύτερη προσγείωση» στον κομήτη.
Αυτή η αναπήδηση, που μεταφράστηκε ως δεύτερη προσγείωση, μπορεί να ήταν η μοιραία για την «εγκατάσταση» του ρομπότ στον κομήτη, ωστόσο οι επιστήμονες αποδίδουν τις ευθύνες περισσότερο στο γεγονός πως δεν εκπυρσοκρότησαν τα άγκιστρα.
Για την προσεδάφιση χρησιμοποιήθηκε και ένα σύστημα με «πηδάλιο», το οποίο σχεδιάστηκε για να ωθήσει το ρομπότ προς την επιφάνεια του κομήτη, το οποίο επίσης απέτυχε. Παράγοντας της αποτυχίας ήταν και η πολύ χαμηλή βαρύτητα στον κομήτη.
Αυτό που επιτείνει την αγωνία είναι πως έχουν χάσει επαφή με το ρομπότ, η οποία, αν όλα πάνε καλά, θα αποκατασταθεί το μεσημέρι της Πέμπτης (με πιθανότερη ώρα τις 13.00, ώρα Ελλάδος). Βέβαια, αυτό ήταν μία προγραμματισμένη εξέλιξη, όμως δεδομένων των συνθηκών, η αγωνία κορυφώνεται.
Η αποστολή «Ροζέτα»
Μετά από δέκα χρόνια περιπλάνησης στο Διάστημα, το ευρωπαϊκό σκάφος Rosetta έγινε η πρώτη αποστολή που κατάφέρνει να αγγίξει έναν κομήτη, ένα αρχέγονο παγάκι από τη γέννηση του Ηλιακού Συστήματος, στέλνοντας σε αυτόν το ρομπότ Philae.
Το Rosetta, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2004 και κινείται σε τροχιά γύρω από τον κομήτη 67P από τον Αύγουστο, απελευθέρωσε το ρομπότ Philae το πρωί της Τετάρτης.
Στο animation απεικονίζεται η διαδικασία προσεδάφισης του Philae:
Το σήμα που επιβεβαίωσε την επιτυχημένη προσεδάφισή της συσκευής έφτασε επτά ώρες αργότερα, λίγο μετά τις 6 το απόγευμα ώρα Ελλάδας.
“Η Rosetta λαμβάνει το σήμα του Philae”, ανέφερε ο Πάολο Φέρι, επικεφαλής των επιχειρήσεων στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων (ESOC) της ESA στο Ντάρμσταντ.
Το Philae πρόκειται να μεταδώσει εικόνες του σημείου προσεδάφισης καθώς και μια πανοραμική εικόνα από επτά κάμερες τοποθετημένες γύρω από την κορυφή του.
Σχετικά με την κατασκευή του: προϊόν ευρωπαϊκής κοινοπραξίας, με επικεφαλής τη γερμανική διαστημική υπηρεσία DLR, το Philae φέρει εννέα όργανα, καθώς και ένα τρυπάνι που μπορεί να φτάσει σε βάθος 20 εκατοστών για τη συλλογή δειγμάτων.
Τα όργανα θα μετρήσουν την πυκνότητα και τις θερμικές ιδιότητες της επιφάνειας, θα αναζητήσουν περίπλοκα οργανικά μόρια, και θα εξετάσουν την αλληλεπίδραση του κομήτη με τον λεγόμενο ηλιακό άνεμο -ένα συνεχές ρεύμα σωματιδίων που πηγάζουν από τον Ήλιο.
Το τραγούδι του κομήτη!
Όταν ο κομήτης απείχε περίπου 100 χιλιόμετρα τα όργανα του Rosetta καθώς πλησίαζαν τον κομήτη συνέλαβαν μυστηριώδεις ήχους, το οποίο τα μέλη της αποστολής χαρακτήρισαν ως ένα «τραγούδι» που λέει ο κομήτης.
Η πρώτη εκτίμηση των μελών της αποστολής, οι οποίοι ήταν έκπληκτοι, είναι ότι οι «ήχοι» παράγονται από ταλαντώσεις του μαγνητικού πεδίου που περιβάλλει τον κομήτη. Βέβαια οι κλασικές φήμες για μηνύματα εξωγηίνων έχουν ήδη φουντώσει στο διαδίκτυο, όπως συνήθως γίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις.
Η συχνότητα της καταγραφής έχει αυξηθεί κατά 10.000 φορές για να είναι αντιληπτή στο ανθρώπινο αυτί.
Ακούστε το τραγούδι:
Εκτός όμως από το “τραγούδι” του κομήτη, πραγματοποιήθηκε σύνθεση και κανονικού τραγουδιού, από τον Βαγγέλη Παπαθανασίου!
Για την ακρίβεια, ο Έλληνας συνθέτης προχώρησε στη δημιουργία μιας τριλογίας, γραμμένης ειδικά για τη διαστημική αποστολή της Rosetta.
Ακούστε τα τρία μέρη:
«Η μυθολογία, η επιστήμη και η εξερεύνηση του Διαστήματος είναι αντικείμενα που με συνέπαιρναν από τα πρώτα παιδικά χρόνια μου. Και πάντα ήταν συνδεδεμένα με κάποιο τρόπο με τη μουσική που γράφω» δήλωσε ο συνθέτης στην ESA.
