Με το Μετάλλιο του Δήμου Αθηναίων ως μια ελάχιστη οφειλόμενη τιμή στον άνθρωπο που «άνοιξε» τη σύγχρονη τέχνη στους πολλούς και αναμόρφωσε το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, τιμήθηκε χθες το βράδυ από τον Δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, ο πρώην Πρόεδρος και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Ελληνικού Φεστιβάλ, Γιώργος Λούκος, παρουσία σημαντικών εκπροσώπων της τέχνης και του πολιτισμού, στο δημαρχείο της πόλης.

«Ο Γιώργος Λούκος είναι ένα πρόσωπο που επαναπροσδιόρισε τη σχέση μας με την τέχνη και αυτό το πέτυχε με τις μοναδικές του γνώσεις, τη σκληρή δουλειά και με μεγάλη αυτοπειθαρχία. Το έκανε με σεμνότητα, μακριά από κάθε αυτοπροβολή και πάνω από όλα με όραμα. Για να το πετύχει, συχνά τάραξε τα νερά ή έσπασε τα αυγά των βολεμένων, γεγονός που αργότερα τού στοίχισε. Πάντρεψε γόνιμα την παράδοσή μας με το σύγχρονο, το τοπικό, το παγκόσμιο», ανέφερε στην ομιλία του ο Κ. Μπακογιάννης.

Παραλαμβάνοντας το Μετάλλιο του δήμου, ο κ. Λούκος εξέφρασε τη συγκίνησή του γιατί όπως είπε είναι σπάνιο για τον ίδιο να μιλάει μπροστά σε ακροατήριο στην Αθήνα, και αναφέρθηκε στην επιστροφή του από το εξωτερικό στην ελληνική πρωτεύουσα το 2006 όταν είχε κληθεί να αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών.

«Όταν ξαναήρθα, γιατί με κάλεσαν για το Φεστιβάλ Αθηνών -που ήταν καταπληκτικό αυτό που έκανε ο Καραμανλής- είπα, “μα ξέρει τι κάνει; Πώς και μου το ‘πε αυτό τώρα; Θα γίνω ρεζίλι εγώ”. Και ήρθα εδώ και ξαφνικά άρχισα να ανακαλύπτω τη χώρα μου. Δηλαδή να περπατάω στους δρόμους, να βλέπω τα μαγαζιά, να βλέπω τους ηθοποιούς και τους σκηνοθέτες και να λέω: “τι ωραία χώρα! Γιατί έφυγες ρε βλάκα;” Δεν καταλάβαινα γιατί είχα φύγει. Τόσο πολύ μου άρεσε που ήμουν εδώ».

Ο κ. Λούκος εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο η σχέση του με το Φεστιβάλ, επηρέασε τη σχέση του με τη χώρα του. «Η σχέση μου με την Ελλάδα, άλλαξε πολύ με το Φεστιβάλ. Γιατί άρχισα να βλέπω τους Έλληνες καλλιτέχνες και ορισμένα παιδιά που δεν είχαν ούτε επιχορηγήσεις, ούτε τίποτα. Και λίγο-λίγο τους έβλεπα να αλλάζουν και να αλλάζουν και τη χώρα», είπε, ενώ δήλωσε συγκινημένος που αυτές τις μέρες περπατά ξανά στην Αθήνα, την πόλη στην οποία μεγάλωσε και από την οποία είχε φύγει σε ηλικία 17 ετών για να «ανοίξει» τα φτερά του στο Παρίσι.

«Και η Λυών μου άρεσε και η Μασσαλία και το Λονδίνο και το Βερολίνο… Εδώ όμως, είναι κάτι διαφορετικό. Είναι η πατρίδα μου. Δεν το είχα συνειδητοποιήσει σε τέτοιο βαθμό, τώρα όλο και περισσότερο. Και επίσης, ο κόσμος είναι διαφορετικός. Ίσως έχει γίνει διαφορετικός ο κόσμος και καλύτερος. Έχει μία περιέργεια, ένα ενδιαφέρον για το τι συμβαίνει γύρω και αυτό μου έχει δώσει μία συγκίνηση. Είμαι Έλληνας και χαίρομαι πραγματικά που είμαι Έλληνας».

Νωρίτερα, ο κ. Μπακογιάννης είχε επισημάνει πως το Μετάλλιο δεν απονέμεται μόνο σε αναγνώριση της ανεξίτηλης προσφοράς του Αθηναίου Γιώργου Λούκου στον πολιτισμό, αλλά και ως «σύμβολο δικαίωσης της υψηλού ήθους προσωπικότητάς του», μιλώντας για το ποτήρι γεμάτο “δηλητήριο” που «ορισμένοι άμυαλοι και βαθιά μνησίκακοι τού έδωσαν να πιει. Της ιδιοτέλειας, της μικρότητας και του φθόνου». Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να αναφέρει πως σε εκείνον τον «πόλεμο», η αφρόκρεμα του πνευματικού κόσμου τον στήριξε ανεπιφύλακτα. «Σήμερα, κοντά του, δικαιώνονται κι αυτοί. Με το υψηλό τους ήθος στάθηκαν από την πρώτη στιγμή με τη μεριά του δίκιου, ενάντια στην οπισθοδρόμηση και τη μικρότητα. Απόψε, όλοι μας, γιορτάζουμε τον Γιώργο Λούκο σαν νικητή. Μαζί του νίκησε το θάρρος, το ήθος και η πίστη στο όραμα. Νίκησε ο πολιτισμός».

«Η σημερινή αναγνώριση είναι ένα πρώτο βήμα»

Αγαπημένοι φίλοι και πρώην συνεργάτες του Γιώργου Λούκου, όπως οι σκηνοθέτες και ηθοποιοί Όλια Λαζαρίδου και Νίκος Καραθάνος, μίλησαν με συγκινητικά λόγια για τον άνθρωπο που ανέταξε τον νέο ελληνικό πολιτισμό, πολεμήθηκε από κάποιους και στο τέλος δικαιώθηκε.

«Η σημερινή γιορτή έχει μόνο χαρά. Ατόφια χαρά, για τη δικαίωση, επιτέλους, ενός ανθρώπου, που μάς άνοιξε τα μάτια τόσα χρόνια και έφερε στην Ελλάδα τη σύγχρονη, παγκόσμια τέχνη. Ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ, λειτούργησε με απόλυτη ανιδιοτέλεια. […] Υπήρξε τολμηρός, ευφάνταστος, αποτελεσματικός και χάρισε στο Φεστιβάλ μία αίγλη που ως τότε δεν είχε ξαναδεί. Με δύο λόγια, Γιώργο μου, ήσουν μοναδικός», ανέφερε -μεταξύ άλλων- στην ομιλία της η Όλια Λαζαρίδου και πρόσθεσε: «Αναρωτιέμαι, τώρα που ξεκαθάρισαν όλα κι έλαμψε επιτέλους η αθωότητά του, ποιος θα μπορέσει να τον αποζημιώσει για τα 8 χρόνια ταλαιπωρίας και ψυχικής οδύνης, που ήταν αναγκασμένος να πηγαινοέρχεται με συνεχείς αναβολές, συρόμενος άδικα στα δικαστήρια; Θεωρώ ότι η σημερινή αναγνώριση του έργου του από τον Δήμο Αθηναίων, είναι ένα πρώτο βήμα, δίκαιο και αναγκαίο, μα που ελάχιστα αντιστοιχεί στο τεράστιο έργο του και σε όλα όσα μάς έδωσε και έπαθε, για μας».

«Απόψε η πόλη σάς τιμά και τιμάται από εσάς»

Από την πλευρά του, ο σκηνοθέτης Νίκος Καραθάνος, απευθυνόμενος στον Γ. Λούκο κατά την ομιλία του, μεταξύ άλλων, είπε: «Απόψε η πόλη σάς τιμά και τιμάται από εσάς. Και όπως έλεγε και ο Ραγκαβής, μερικοί άνθρωποι “υψούντο την πόλιν υψούντες”. Για την πόλη τα κάνουμε όλα. Είμαι σίγουρος ότι σε μια κάποια ζωφόρο του μέλλοντος, αυτό το… φαλακρό κεφαλάκι σας, θα έχει θέση».