Λένα Διβάνη, Ανδρέας Κούρκουλας, Πάνος Δραγώνας και Νίκος Βατόπουλος μοιράζονται τις ανησυχίες και τις προσδοκίες τους με τον νέο άρχοντα της πόλης στην «Κ».
Πάνος Δραγώνας
Αρχιτέκτων, καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Πατρών
Κύριε δήμαρχε
Η Αθήνα άλλαξε τα τελευταία χρόνια. Ξεπεράστηκαν πολλά από τα προβλήματα της προηγούμενης δύσκολης δεκαετίας. Εγιναν σημαντικά έργα τα οποία άλλαξαν την εικόνα του αθηναϊκού κέντρου και εύλογα δέχθηκαν κριτική, τόσο για τη μορφή τους όσο και για τον τρόπο με τον οποίο υλοποιήθηκαν. Σήμερα η πόλη βρίσκεται αντιμέτωπη με νέους κινδύνους. Ο τουρισμός απειλεί την κοινωνική ισορροπία των κεντρικών περιοχών. Οι παλαιοί κάτοικοι και επαγγελματίες νιώθουν συχνά αδύναμοι απέναντι στην τουριστική βιομηχανία και την υποστήριξη που της παρέχει η πολιτεία. Περιμένω λοιπόν με μεγάλο ενδιαφέρον να δω τις κινήσεις της νέας δημοτικής αρχής υπέρ της προστασίας της κατοικίας για την οποία έχει δεσμευτεί. Είναι επιτέλους η στιγμή να ληφθούν μέτρα απέναντι στο φαινόμενο του μαζικού τουρισμού, όπως ήδη συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Η μάχη αυτή δεν θα είναι εύκολη καθώς θα έχει οικονομικό κόστος, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Αντίστοιχα μεγάλο ενδιαφέρον θα έχουν τα μέτρα εκείνα τα οποία θα οδηγήσουν στη θωράκιση της πόλης απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Είναι ευτυχές ότι η αναφορά σε μία «Πράσινη Αθήνα» αποτελεί βασικό μέρος του σχεδίου του νέου δημάρχου. Ενα πλούσιο πρόγραμμα φυτεύσεων είναι αναγκαίο για την ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας. Θα περίμενα όμως από τη νέα δημοτική αρχή να δώσει έμφαση και στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των φυτεύσεων, τα οποία θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν την ταυτότητα του δημόσιου χώρου. Εχουν περάσει εξήντα χρόνια από την εποχή που ο Πικιώνης ξερίζωνε τα κυπαρίσσια από τον λόφο τού Φιλοπάππου, θεωρώντας τα ξένα με τη φυσιογνωμία του αττικού τοπίου. Εκτοτε ουδεμία συζήτηση γίνεται για τον χαρακτήρα των φυτεμένων αθηναϊκών εκτάσεων και τις διαφορετικές απαιτήσεις δεντροφύτευσης στους λόφους, τα πάρκα, τις πλατείες και τους δρόμους της πόλης. Το «πράσινο» όμως δεν αποτελεί ποσοτικό δεδομένο, αλλά πολύ σοβαρό αντικείμενο σχεδιασμού.
Η Αθήνα έχασε μια μεγάλη ευκαιρία να προχωρήσει σε παρεμβάσεις υπέρ της ενίσχυσης των μέσων βιώσιμης κινητικότητας την τελευταία τριετία. Η περίοδος της καραντίνας ήταν μια ιδανική στιγμή για να δοθεί προτεραιότητα στην κίνηση των πεζών, των ποδηλάτων και των ΜΜΜ. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση που βλέπουμε σήμερα στους αθηναϊκούς δρόμους ήταν αναπόφευκτη. Το χειρότερο όμως που μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το κυκλοφοριακό πρόβλημα, είναι να ανοίξουμε νέους δρόμους. Για τον λόγο αυτό θεωρώ πως η πρόσφατη εξαγγελία του νέου δημάρχου για την επαναλειτουργία της Βασιλίσσης Ολγας αποτελεί μια λανθασμένη επιλογή. Την περίοδο όπου όλες οι πόλεις καταστρώνουν σχέδια για την ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, δεν είναι δυνατό μια νέα δημοτική αρχή να ξεκινάει τη θητεία της προσφέροντας επιπλέον χώρο στα αυτοκίνητα. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο πολεοδομικό. Είναι και συμβολικό.
Ανδρέας Κούρκουλας
Αρχιτέκτων, οµότιµος καθηγητής ΕΜΠ
Κύριε δήμαρχε
Ο Σαλβαντόρ Νταλί σε ανοιχτή επιστολή προς τη νέα κυβέρνηση της αυτόνομης Καταλωνίας, την καλούσε επιτακτικά να ιδρύσει υπουργείο Φαντασίας ως απαραίτητη προϋπόθεση αντιμετώπισης της νέας κατάστασης. Κύριε δήμαρχε, δεν είναι υπερβολικό και για την Αθήνα. Οι αλλαγές είναι κολοσσιαίες και απαιτούν φαντασία! Τα τελευταία χρόνια η Αθήνα από «μίζερη» πόλη της καθημερινότητας μετατρέπεται σε πολυμαγνήτη της «γιορτής».
Αυτά τα δύο στοιχεία καθημερινότητα / γιορτή είναι τα δομικά ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά των πόλεων. Αν βρεθεί αυτή η νέα ισορροπία η Αθήνα θα απογειωθεί και θα αναβαθμίσει τις συνθήκες ζωής των κατοίκων της. Μη χάσουμε χρόνο ανακαλύπτοντας την πυρίτιδα σε θέματα που έχουν λύσει άλλοι πριν από εμάς για εμάς.
Ας αξιοποιήσουμε παραδείγματα και λύσεις που δοκιμάστηκαν και πέτυχαν.
Ας συγκεντρωθούμε στη διαχείριση της γιορτής κι ας της δώσουμε χαρακτήρα και ταυτότητα που αναβαθμίζει και δεν καταστρέφει την καθημερινότητα.
Σε αυτό που απέτυχαν πολλές πόλεις να συγκεντρώσουμε τη φαντασία μας για να κάνουμε την υπέρβαση.
Λένα Διβάνη
Συγγραφέας
Αγαπητέ κύριε ∆ούκα, κύριε καθηγητά (µε την καλή έννοια)
Δήμαρχε, δεν ξέρω αν έχεις συνειδητοποιήσει τι κακό σε βρήκε… Η Αθήνα είναι η μαύρη τρύπα του ελληνικού σύμπαντος και κάθε μέρα θα σε κυνηγάει να σε καταπιεί. Μαζί της θα σε κυνηγάνε επίσης οι γνωστοί άγνωστοι που δεν αντέχουν έναν «ουρανοκατέβατο» χωρίς δεσμούς με το μιντιακό και επιχειρηματικό κατεστημένο να παίρνει τον μεγαλύτερο δήμο της χώρας ως αντι-Κασσελάκης!
Μη φοβάσαι τίποτα – τοις τολμώσιν η τύχη! Εμείς σε διαλέξαμε. Εσύ τώρα πρέπει να διαλέξεις καλούς συνεργάτες – χωρίς αδάμαστη ομάδα δεν πας πουθενά. Βάλ’ τους να δουλεύουν κι εσύ περπάτα στις γειτονιές να καταλάβεις τι γίνεται. Λιώσε σόλες. Ρώτα τους δημότες τι θέλουν. Εγώ πάντως ως νέα Κυψελιώτισσα θα σου πω χωρίς να με ρωτήσεις: Δεν είμαστε φαραώ, δεν θέλουμε τιτανοτεράστιες πυραμίδες στην Κοραή. Θέλουμε μικρές δόσεις καθημερινής αισιοδοξίας για να τα βγάλουμε πέρα. Σκέψου ότι είσαι η μαμά των Αθηναίων – τι θα έκανες για μας; Θα επισκεύαζες τα πεζοδρόμια για να μην τσακίζουμε τα πόδια μας, θα μάζευες τα χιλιάδες τραπεζοκαθίσματα για να μη σκοντάφτουμε πάνω τους, θα έβαζες φώτα παντού για να γυρίζουμε με ασφάλεια τα βράδια σπίτια μας, θα καθάριζες για να μην αρρωστήσουμε. Θα φρόντιζες και να μας εκπαιδεύσεις στην ανακύκλωση γιατί είμαστε ταγάρια (στ’ αλήθεια όμως, όχι βάζοντας έναν κάδο για τα μάτια του κόσμου). Μετά θα έβρισκες τρόπο να μη σαπίζουμε στον καναπέ, να γυμναστούμε, να κολυμπήσουμε, να εκπαιδευτούμε στις νέες τεχνολογίες. Και ασφαλώς δεν θα παρατούσες στην τύχη τους τους πιο αδύναμους: Σταυρός στη σκούφια σου τα μωρά, τα άτομα με αναπηρία, η γιαγιά και ο παππούς. Αυτό θέλουμε, να νιώθουμε τη φροντίδα σου.
ΥΓ. Θα κάνεις λάθη, το ξέρουμε. Να τα παραδέχεσαι όμως και να μας εξηγείς γιατί. Είναι απαίσιο να σε βγάζουν τρελό – άλλο να ζεις κι άλλο να σου λένε ότι ζεις. Τέλος σε περίπτωση διλήμματος να συμβουλεύεσαι τις 11 γυναίκες του συνδυασμού σου. Ξέρουν αυτές.
Νίκος Βατόπουλος
Η Αθήνα έχει ανάγκη να γίνει μια πόλη με ευνομία, προσβασιμότητα για όλους και ευταξία. Η εικόνα του χάους, της ακαταστασίας, της αυθαιρεσίας και της ανοχής κάθε παραβατικότητας κρατάει την ελληνική πρωτεύουσα πολύ πίσω. Είμαστε ουραγοί όσο και αν δεν μας αρέσει αυτή η αλήθεια. Είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει. Πιστεύω ότι αυτό ιεραρχείται ως το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της Αθήνας. Το ότι δεν υπάρχουν κανόνες, δεν υπάρχει φροντίδα στον δημόσιο χώρο, δεν υπάρχει βούληση εφαρμογής ενός τρόπου συμβίωσης. Η Αθήνα είναι μια πόλη εξωτική στα μάτια πολλών πολιτισμένων ανθρώπων που την επισκέπτονται. Οσο και να αρέσει η Αθήνα, όσο και να αγαπιέται η Αθήνα, ελάχιστοι από όσους τη γνωρίζουν θα απαντούσαν θετικά στην ερώτηση αν θα ήθελαν να μείνουν στην Αθήνα. Και αυτό λέει πολλά. Οι περισσότεροι επισκέπτες φρίττουν με τα γκράφιτι και τις μουντζούρες. Οπως και οι περισσότεροι μόνιμοι κάτοικοι. Αυτή η ανοχή στην ασχήμια δεν υπάρχει πουθενά.
Η πόλη είναι πνιγμένη στα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία άθλια. Αυτά τα θέματα συνιστούν ζητήματα δημοκρατικής λειτουργίας της πόλης. Απειρες ώρες χάνονται στο τιμόνι. Ο Δήμος Αθηναίων περικλείει μερικές από τις πιο παλιές και ιστορικές συνοικίες της Αθήνας. Κολωνός, Σεπόλια, Βοτανικός, Ακαδημία Πλάτωνος, Θυμαράκια, Κάτω Πατήσια… Μια ολόκληρη πόλη μέσα στην πόλη έχει αφεθεί στην τύχη της, και αναφέρομαι στην πλατεία Βικτωρίας, στην Αχαρνών, στον Αγιο Παντελεήμονα, στη Λιοσίων, στον Αγιο Παύλο, στον Σταθμό Λαρίσης. Να φτάνεις στην Αθήνα με τρένο είναι δυστυχώς μια ταπεινωτική εμπειρία. Να περπατάς στην πλατεία Βάθης και τα πέριξ είναι μια εμπειρία που θα προτιμούσες να αποφύγεις.
Η Αθήνα έχει να παλέψει με τον κακό εαυτό της (και πολλούς κακομαθημένους και απαίδευτους πολίτες). Χρειάζεται να φυσήξει ένας αέρας αισιοδοξίας και κοινού αγώνα. Αλλά τα δείγματα καλής γραφής πρέπει να τα δώσει πρώτα ο δήμος. Τα μεγαλεπήβολα σχέδια όσο απαραίτητα και αν είναι σε κάθε πόλη, οδηγούνται σε δεύτερη μοίρα όταν το μείζον, το επιτακτικό, το απολύτως πρωταρχικό πρόβλημα της Αθήνας είναι η καθημερινότητα. Αυτό που ζει ο πολίτης στον δρόμο. Η ηχορύπανση. Η επικίνδυνη οδήγηση. Το διπλοπαρκάρισμα. Η έλλειψη πρασίνου. Τα ερειπωμένα κτίρια. Οι λερές προσόψεις. Η κατάληψη των πεζοδρομίων. Ολα μας βασανίζουν όλους και τα υπομένουμε σαν να είμαστε κάτω από κάποιον ζυγό φθείροντας και την ψυχική υγεία μας. Γιατί; Υπάρχει κάποιος λόγος να μην μπορεί η Αθήνα να προχωρήσει; Η Αθήνα έχει όλες τις δυνατότητες να γίνει μια πραγματικά αξιοζήλευτη πόλη.
Ο νέος δήμαρχος Αθηναίων, ο κ. Χάρης Δούκας, δείχνει ένας πολιτισμένος και συγκροτημένος άνθρωπος, μορφωμένος και με όρεξη για δουλειά. Θέλω να πιστεύω ότι θα ευεργετήσει την πόλη.
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
